بیومتریک چیست؟
از دیرباز انسان برای بقا، به تشخیص دوست از دشمن نیاز داشته و تشخیص هویت برای وی همواره امری حیاتی بوده است. با گذشت زمان تشخیص هویت بسیار فراگیر شد و پیشرفت در آن باعث کاهش تخلفات، افزایش امنیت، تسریع در امور روزمره و غیره گردید. از جمله روش‌های تشخیص هویت می‌توان به نام کاربر و رمز، کارت‌های هوشمند، شناسنامه، گذرنامه و غیره اشاره نمود. اما این روش‌ها از امنیت پایینی برخوردار هستند و به‌عنوان مثال ممکن است با مشکلاتی مانند لو رفتن نام کاربر و رمز، گم‌شدن یا جعل شناسنامه مواجه شوند. با ظهور روش‌های تشخیص هویت مبتنی بر بیومتریک، مشکلات روش‌های ذکرشده از بین رفت و امنیت و دقت تا حد بسیار زیادی افزایش یافت. ادامه مقاله در ادامه مطلب...
کلمه بیومتریک از کلمه یونانی bios به معنای زندگی و کلمه metrikos به معنای اندازه‌گیری تشکیل شده است. بیومتریک که به یک شاخصه رفتاری یا فیزیولوژیکی انسان اشاره می‌کند، می‌تواند برای تمیز دادن میان افراد بکار رود. با توسعه سریع تکنیک‌های کامپیوتری، در سه دهه گذشته محققان بررسی جامعی در استفاده از شاخصه‌های بیومتریک شامل اثر انگشت، صورت، عنبیه، اثر کف دست، هندسه دست، رگ دست، سطح انگشت، اثر خط‌چین داخلی انگشت، صدا، گوش، راه رفتن، امضا و غیره انجام دادند. اگرچه تکنیک‌های بیومتریک زیادی هنوز تحت مراحل تحقیق و توسعه هستند، اما بعضی سیستم‌های بیومتریک در گستره وسیعی استفاده می‌شوند؛ برای مثال، دولت هنگ‌کنگ از سیستم شناسایی اثر انگشت برای احراز هویت خودکار مسافران از سال 2004 استفاده می‌کند. در نظام ادارى نیز بخشهاى زیادى به‌ویژه در زمینههاى تجارى، مانند بانکها، موسسات و سازمانها خواهان روشهایى براى تعیین هویت افراد هستند. تشخیص هویت در زمینههاى بسیارى همچون دسترسى به پایانههاى رایانهاى، استفاده از کارتهاى اعتبارى و بانکها بکار گرفته مىشود.
به طور کلی ویژگی‌های بیومتریک را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:
1- ویژگی‌های فیزیولوژیکی: به شکل بدن مربوط است و بنابراین از فردی تا فرد دیگر متفاوت است. اثر انگشت، چهره، هندسه دست، دی‌ان‌ای و عنبیه چندین مثال از این نوع بیومتریک می‌باشند.
2- ویژگی‌های رفتاری: به رفتار فرد مربوط می‌باشد. برخی از نمونه‌ها در این مورد عبارتند از: امضا، دست خط، نحوه راه رفتن و صدا.
در میان همه روش‌های بیومتریک انگشت، چهره، عنبیه و کف دست گسترده‌ترین روش‌ها برای شناسایی فرد هستند. با این حال نمی‌توان گفت بهترین روش در بیومتریک کدام است، زیرا هر یک از روش‌های بیومتریک، دارای مزایا و معایبی هستند. در زیر تعدادی از مهم‌ترین ویژگی‌های بیومتریک معرفی شده است:
1- چهره: هندسه چهره یا به عبارتی اندازه و فاصله بین اجزای چهره مانند بینی، دهان، چشم‌ها و غیره و همچنین بافت پوست از جمله ویژگی‌های منحصربفرد در چهره است که برای شناسایی چهره مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرند. تغییر چهره با ریش و مو، افزایش سن، پوشاندن چهره با کلاه و عینک و غیره از جمله چالش‌های موجود در این زمینه مطالعاتی است.
2- اثر انگشت: یکی از قدیمی‌ترین و فراگیرترین روش‌ها است کـه ویژگـی‌هـای مربـوط بـه نمونـه شیارهای سرانگشت مانند تعداد لبه‌ها، نوع طرح، فاصله بین لبه‌ها، نقطات مینوتیا را اندازه‌گیری می‌کند. امروزه دستگاه‌های حضوروغیاب اثر انگشت و شناسایی هویت اثر انگشت به صورت فراگیر در حال استفاده است، اما قابلیت جعل و تقلب نیز در این نوع بیومتریک نیز بسیار زیاد شده است.
3- عنبیه: عنبیه یا قسمت رنگی چشم که در اطراف مردمک قرار دارد، از بافت بسیار پیچیده‌ای برخوردار است که برای هر شخص خاص و منحصربه فرد است. این ویژگی بیومتریک به عنوان یکی از مطمئن‌ترین راه‌های شناسایی هویت افراد شناخته میشود. یکی از چالش‌های این زمینه تحقیقاتی جراحی‌های چشم است که ممکن است بافت چشم را دست‌خوش تغییراتی نماید.
4- هندسه دست: در این روش ابعاد دست شامل شکل و طول انگشتان اندازه‌گیری میشود. سیستم‌های مبتنی بر دست و انگشتان به طور وسیع برای کنتــرل دسترســی فیزیکــی در مکان‌هــایی ماننــد وزارت دفــاع و مراکــز هستهای و فرودگاه‌های آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است. این روش درصـد خطـای بسـیار پـایینی دارد.
5- صوت: صدای انسان یکی دیگر از ویژگی‌های بیومتریکی است که تفاوت‌ها در تارهای صوتی، حفره‌های بینی، طول و شکل دهان ایجاد میشود. این روش نسبت به روش‌های دیگر با خطر جعل یا تقلب بیشتر مواجه است. همچنین، بیماری و استرس چالش‌هایی هستند که ممکن سیستم بیومتریک مبتنی بر صوت را با مشکل مواجه نماید.
6- کف دست: ایـن روش هماننـد روش اثرانگشـت، ولـی در مقیاسـی بزرگتـر از آن اسـت و بنـابراین ویژگی‌های بیشتری برای تصدیق هویت از آن قابل استخراج است. در این روش ویژگی‌هـای کف دست افراد مانند وضعیت شیارها، وضعیت خطوط کف دست و همچنـین ویژگی‌های بافت پوست اندازه‌گیری میشود.
7- نقشه رگ‌های دست: از آنجا که نقشه رگ‌های پشت دست، رگ‌های انگشتان و همچنین رگ‌های مچ دسـت بـرای افـراد مختلـف متمایز است، این روش نیز برای تصدیق هویت قابل اسـتفاده اسـت. در ایـن روش از اشـعه مادون قرمز برای تصویربرداری از رگ‌ها استفاده میشود.
8- گوش: شکل و اندازه گوش بر خلاف صورت، در سنین مختلف و همچنین در حالات و فشارهای روحی و روانی مختلف تغییر نکرده و تقریباً ثابت است و از این رو به عنوان یک روش جدید مورد توجه قرار گرفته است.
ویژگی‌های منحصربفرد بی‌شماری در انسان وجود دارد که همواره با تحقیق و مطالعه ویژگی‌های جدیدی شناسایی می‌گردد. در اینجا تنها ویژگی‌هایی معرفی گردید که در بیومتریک‌های چندوجهی پرکاربرد هستند. در آینده با جزئیات بیشتری در مورد بعضی از شاخصه‌های بیومتریکی توضیح داده خواهد شد.
انجام پروژه‌های پردازش تصویر و بینایی ماشین با گروه ویژن
0939 336 2469
visionproject92@gmail.com
